ΠEPIΛHΨEIΣ
OMIΛIΩN
ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ
TON ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ
ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ - ΟΘΩΜΑΝΙΚΟΣ
- ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ
IΣTOPIA THΣ
TEXNHΣ - EIΔIKA ΣEMINAPIA
IΣTOPIA - EIΔIKA
ΣEMINAPIA

Τετάρτη 11 Φεβρουαρίου 2004
H αυγή του πολιτισμού: η νεολιθική και κυκλαδική τέχνη
ΖΕΤΑ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ
Θέμα της ενότητας αυτής αποτελούν ο νεολιθικός και κυκλαδικός πολιτισμός.
Ειδικότερα, θα παρουσιαστεί ο νεολιθικός πολιτισμός με έμφαση στα
στοιχεία εκείνα που δημιούργησαν το υπόβαθρο για την ανάπτυξη των
πολιτισμών του Aιγαίου κατά την Eποχή του Xαλκού. Θα επικεντρωθούμε,
τέλος, στην κυκλαδική τέχνη και στην ακτινοβολία της στη μοντέρνα
τέχνη.
Τετάρτη 18 Φεβρουαρίου 2004
Στους λαβυρίνθους του Μίνωα: η μινωική Kρήτη
ΖΕΤΑ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ
Πρόκειται για μια παρουσίαση της μινωικής κοινωνίας, όπως αυτή
αντανακλάται στα αρχαιολογικά ευρήματα. Στο πλαίσιο του μαθήματος
θα γίνει επίσης σύντομη αναφορά στα προβλήματα της σύγχρονης έρευνας.
Τετάρτη 25 Φεβρουαρίου 2004
Tο ηρωικό παρελθόν των Eλλήνων: ο μυκηναϊκός κόσμος
ΖΕΤΑ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ
Στην ενότητα αυτή θα παρουσιαστεί ο μυκηναϊκός πολιτισμός κατά
την περίοδο της ακμής και της παρακμής του. Το ενδιαφέρον της παρουσίασης
θα εστιαστεί στην κοινωνία, την οργάνωσή της και τον τρόπο ζωής
στο μυκηναϊκό κόσμο.
Τετάρτη 3 Μαρτίου 2004
Η δόξα της Ελλάδας: αρχιτεκτονική και πολεοδομία της Αρχαϊκής
και Κλασικής περιόδου
ΜΑΡΙΑ-ΔΗΜΗΤΡΑ ΝΤΟΟΥΣΟΝ
Το μάθημα αυτό επιχειρεί μια επισκόπηση της ελληνικής αρχιτεκτονικής
από τις ταπεινές απαρχές της κατά τη Γεωμετρική έως την Ύστερη Κλασική
περίοδο. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί στα περίφημα αρχιτεκτονικά μνημεία
του 5ου αι., όπως ο ναός του Δία στην Ολυμπία και ο Παρθενώνας.
Τετάρτη 10 Μαρτίου 2004
Από τους κούρους στον Πραξιτέλη: η γέννηση και η κορύφωση της
ελληνικής γλυπτικής (10oς-4ος αι. π.Χ.)
Δρ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΛΑΙΟΘΟΔΩΡΟΣ
Στην ενότητα αυτή θα επιχειρηθεί μία επισκόπηση της ελληνικής γλυπτικής
των Αρχαϊκών και Κλασικών χρόνων με έμφαση στα σημαντικότερα κέντρα
παραγωγής γλυπτών του 7ου και 6ου αιώνα π.Χ. (Αττική, Πελοπόννησος,
Κυκλάδες, Νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, Μικρά Ασία), στα έργα μεγάλων
δημιουργών του 5ου και 4ου αι., όπως ο Φειδίας, ο Πολύκλειτος, ο
Πραξιτέλης και ο Σκόπας, και τέλος στο γλυπτό διάκοσμο σημαντικών
μνημείων, όπως ο Ναός του Δία στην Ολυμπία και ο Παρθενώνας.
Τετάρτη 17 Μαρτίου 2004
Η γέννηση της εικόνας: αγγειογραφία και μεγάλη ζωγραφική στην
αρχαία Ελλάδα
Δρ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΛΑΙΟΘΟΔΩΡΟΣ
Η απεικόνιση του ανθρώπινου σώματος στη δυτική ζωγραφική ξεκινά
με την ελληνική γεωμετρική τέχνη. Στο μάθημα αυτό επιχειρείται μια
συνολική αποτίμηση της εικονιστικής παράδοσης των Ελλήνων από την
εποχή της γέννησης της εικόνας έως την περίοδο του τάφου του Φιλίππου
του Β', με ιδιαίτερη έμφαση στην αγγειογραφία του 6ου και του 5ου
αι. π.Χ.
Τετάρτη 24 Μαρτίου 2004
Αριστουργήματα μικροτεχνίας: πολύτιμα κι εξωτικά υλικά στην
Αρχαιότητα
Δρ. ΘΑΝΟΣ ΣΙΔΕΡΗΣ
Η κοσμηματοποιία, η αργυροχοΐα, η τορευτική και η υαλουργία είναι
μερικές από τις τέχνες που έκαναν προσιτή την πολυτέλεια στους θνητούς
και μπορούσαν να ευφράνουν τους θεούς. Ο χρυσός και ο άργυρος, αλλά
και το ελεφαντόδοντο, το κεχριμπάρι, τα δόντια ιπποποτάμου και τα
αυγά στρουθοκαμήλου ήταν τα πολύτιμα, σπάνια κι εξωτικά υλικά, από
τα οποία στην Αρχαιότητα -όπως και σε άλλες εποχές- κατασκευάζονταν
τα όνειρα χλιδής, κοινωνικής καταξίωσης και τελικά εξουσίας.
Τετάρτη 31 Μαρτίου 2004
Από το Μέγα Αλέξανδρο στον Αδριανό: η αρχιτεκτονική της Ελληνιστικής
και της Ρωμαϊκής περιόδου
ΜΑΡΙΑ-ΔΗΜΗΤΡΑ ΝΤΟΟΥΣΟΝ
Στο πρώτο μέρος του μαθήματος θα ασχοληθούμε με τη δημόσια και
ιδιωτική αρχιτεκτονική στα βασίλεια των Διαδόχων του Μ. Αλεξάνδρου,
με ιδιαίτερη έμφαση στα μνημεία των λαμπρών πόλεων της Περγάμου,
της Πριήνης, της Εφέσου, της Πέλλας και της Μεσσήνης. Στο δεύτερο
μέρος θα περάσουμε στη Ρώμη για να δούμε τα fora των αυτοκρατόρων.
Ξεκινώντας από το Κολοσσαίο θα μιλήσουμε για τα ρωμαϊκά αμφιθέατρα,
θα συνεχίσουμε με το Ωδείο του Ηρώδη του Αττικού στην Αθήνα και
μετά θα «βγούμε» στην ύπαιθρο για να επισκεφτούμε βίλες και υδραγωγεία.
Τετάρτη 21 Απριλίου 2004
Η ανθρώπινη διάσταση στην ελληνική γλυπτική: από το Μέγα Αλέξανδρο
στα αυτοκρατορικά πορτρέτα (3ος αι. π.Χ.-3ος αι. μ.Χ.)
Δρ. ΘΑΝΟΣ ΣΙΔΕΡΗΣ
Στο μάθημα θα προσεγγίσουμε την ελληνική γλυπτική των Ελληνιστικών
και Ρωμαϊκών χρόνων με έμφαση στην τέχνη του πορτρέτου και στην
παραγωγή των μεγάλων σχολών πλαστικής της Ρόδου, της Αλεξάνδρειας,
της Περγάμου, της Εφέσου και της Αττικής.
Τετάρτη 28 Απριλίου 2004
Από τη Ρώμη στην Κωνσταντινούπολη: ανακαλύπτοντας την τέχνη
της Ύστερης Αρχαιότητας (3ος-4ος αι.)
ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΙΑΜΕΤΗΣ
Στο μάθημα θα εξεταστούν οι ιστορικές μαρτυρίες που σκιαγραφούν
τη σταδιακή αποδοχή της απεικόνισης του θείου από την εκκλησιαστική
κοινότητα, αλλά και οι καλλιτεχνικές δημιουργίες της Ύστερης Αρχαιότητας
(3ος-4ος αι.), μέσω των οποίων διασαφηνίζονται εν μέρει οι σχέσεις
της χριστιανικής τέχνης με την ειδωλολατρική και την εβραϊκή τέχνη.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη ζωγραφική των κατακομβών, στη γλυπτική
των σαρκοφάγων και στα έργα της μικροτεχνίας.
Τετάρτη 5 Μαΐου 2004
Οι δρόμοι προς τη μεσαιωνική τέχνη: η περίοδος του Θεοδοσίου
και του Ιουστινιανού (5ος-6ος αι.)
ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΙΑΜΕΤΗΣ
Κατά τη διάρκεια του 5ου αιώνα η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία χωρίζεται
οριστικά σε ανατολική και τη δυτική. Τα ερειπωμένα μνημεία αυτής
της περιόδου μαρτυρούν την ακμή και την ισχύ της. Η αίσθηση του
μεγαλείου και η διάθεση επίδειξης χλιδής που διακρίνουν τον αυτοκράτορα
Ιουστινιανό οδηγούν τον επόμενο αιώνα στην οικοδόμηση ενός πλήθους
θρησκευτικών, κοσμικών και στρατιωτικών κτηρίων και στην πολυδάπανη
διακόσμησή τους.
Τετάρτη 12 Μαΐου 2004
Από την Αναστήλωση των εικόνων στην τέχνη της εποχής των Κομνηνών
Δρ. ΒΙΚΥ ΦΩΣΚΟΛΟΥ
H Αναστήλωση των εικόνων το 843 σηματοδοτεί την αρχή μιας νέας εποχής
των εικαστικών τεχνών στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Στόχος της ενότητας
αυτής είναι η γνωριμία με την τέχνη της Μέσης Βυζαντινής περιόδου,
η οποία διαρκεί μέχρι τα τέλη του 12ου αιώνα και αποτυπώνει με τον
καλύτερο τρόπο την πολιτιστική ακμή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Τετάρτη 19 Μαΐου 2004
Η ιερατική βυζαντινή τέχνη μετουσιώνει το ανθρώπινο συναίσθημα:
η Παλαιολόγεια Αναγέννηση (13ος-15ος αι.)
Δρ. ΒΙΚΥ ΦΩΣΚΟΛΟΥ
Η επιστροφή και μίμηση κλασικών προτύπων, ο ρεαλισμός αλλά και
η μυστικιστική και υπερβατική ατμόσφαιρα, η έντονη έκφραση συναισθημάτων
συγκαταλέγονται στα επιτεύγματα της τέχνης της Υστεροβυζαντινής
περιόδου. Στόχος αυτής της ενότητας θα είναι η γνωριμία με την υστεροβυζαντινή
τέχνη μέσα από τις μορφές της, αλλά και μέσα από τα μνημεία στις
διάφορες περιοχές του βυζαντινού κράτους και σ' αυτές της πολιτισμικής
του ακτινοβολίας.
Τετάρτη 26 Μαΐου 2004
Από τον Άγγελο στον Ελ Γκρέκο: η ζωγραφική κατά τη Μεταβυζαντινή
περίοδο
ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΙΑΜΕΤΗΣ
Η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης το 1453 δεν αποτέλεσε το τέλος
της παραγωγής έργων εκκλησιαστικής τέχνης. Οι ζωγράφοι της λεγόμενης
κρητικής-ιταλοκρητικής σχολής και εκείνης της βορειοδυτικής Ελλάδας
γίνονται οι φορείς της καλλιτεχνικής ανάπτυξης των μεταβυζαντινών
αιώνων, η οποία χαρακτηρίζεται από τη δημιουργική μετουσίωση της
τέχνης των Παλαιολόγων και των επιδράσεων της ιταλικής τέχνης. Οι
περίτεχνες εικόνες των Κρητών ζωγράφων και τα τεράστια εικονογραφημένα
σύνολα των μοναστηριακών συγκροτημάτων του Αγίου Όρους, της Ηπείρου
και της Θεσσαλίας αποτελούν τα λαμπρότερα δείγματα της μεταβυζαντινής
τέχνης.
Τετάρτη 2 Ιουνίου 2004
Eλληνική λαϊκή τέχνη: αιώνες παράδοσης και καλλιτεχνικής έκφρασης
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΡΙΩΡΗΣ
Στην ενότητα αυτή θα παρουσιαστούν οι πιο αντιπροσωπευτικοί τομείς
της ελληνικής λαϊκής τέχνης. Έργα ζωγραφικής και λιθογλυπτικής,
ξυλόγλυπτα, κεντήματα, υφαντά, κοσμήματα, κεραμικά γίνονται φορείς
της ομαδικής έκφρασης και αντίληψης αλλά αποτελούν και αξιοθαύμαστα
έργα των ανώνυμων τεχνιτών. Iδιαίτερη αναφορά στις καταβολές και
τις επιδράσεις για τη διαμόρφωση της λαϊκής τέχνης, καθώς και στα
γεγονότα που στιγμάτισαν την ανάπτυξή της, θα αποτελέσουν το πλαίσιο
της παρουσίασης.

|