ΠEPIΛHΨEIΣ
OMIΛIΩN
ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΣΤΗΝ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ TON ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ
ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΣ
- ΟΘΩΜΑΝΙΚΟΣ - ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ
IΣTOPIA THΣ TEXNHΣ - EIΔIKA ΣEMINAPIA
IΣTOPIA
- EIΔIKA ΣEMINAPIA
Αίθουσα Συνεδριάσεων - Γραφεία ΙΜΕ
1. Τα ελληνικά κοσμήματα από την Αρχαιότητα έως σήμερα:
υλικά, τεχνικές και τεχνοτροπίες
Πέμπτη 12 Φεβρουαρίου 2004
Κάλλος, θάμβος, μέτρον: η αρχαιοελληνική κοσμηματοποιία
Δρ. ΘΑΝΟΣ ΣΙΔΕΡΗΣ
Οι απαρχές της ελληνικής κοσμηματοποιίας ανάγονται στους Προϊστορικούς
χρόνους και τα αριστουργηματικά έργα του Αιγαιακού, Μινωικού και
Μυκηναϊκού πολιτισμού. Μετά το σύντομο διάλειμμα των Σκοτεινών Χρόνων,
η τέχνη του κοσμήματος γνώρισε νέα άνθιση με έργα απαράμιλλης τεχνικής
και λεπταίσθητης κομψότητας κατά τη Γεωμετρική και Ανατολίζουσα
περίοδο. Στα κατοπινά χρόνια το ελληνικό κόσμημα, ως έκφραση ισχύος
της κυρίαρχης αριστοκρατίας, συνδυάστηκε με την εξουσία και την
τρυφή μητροπόλεων και αποικιών και ακολούθησε συχνά τους κατόχους
του στην τελευταία τους κατοικία. Κατά τους Κλασικούς χρόνους τα
έργα της κσμηματοτεχνίας μοιάζουν εφάμιλλα των επιτευγμάτων των
μνημειακών τεχνών, ενώ την εποχή των ελληνιστικών βασιλείων η χλιδή
της χρωματικής εκτέλεσης συμβαδίζει με την τολμηρή καινοτομία των
συνθέσεων.
Πέμπτη 19 Φεβρουαρίου 2004
Το βυζαντινό κόσμημα ως μέσο καλλωπισμού, προστασίας και προπαγάνδας
ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΙΑΜΕΤΗΣ
Τα κοσμήματα της Ύστερης Αρχαιότητας και της Βυζαντινής εποχής
αποτελούν πολύτιμες πηγές πληροφοριών για τις αισθητικές προτιμήσεις
των κατοίκων της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Οι τεχνικές και τα υλικά
κατασκευής τους ακολουθούν αρχικά τη ρωμαϊκή παράδοση, ενώ με την
πάροδο του χρόνου σημειώνονται διαφοροποιήσεις, τις οποίες υπαγορεύουν
οι κοινωνικές, οικονομικές και ιδεολογικές συνθήκες κάθε περιόδου,
αλλά και η ποικιλομορφία του αγοραστικού κοινού. Η επικράτηση του
χριστιανισμού, ο αυξανόμενος πλούτος της Εκκλησίας, του ανώτερου
κλήρου και των μοναστικών κέντρων, η αυτοκρατορική παντοδυναμία,
η διπλωματία και η υπεροψία της Αυλής του Βυζαντίου μπόρεσαν να
εκφραστούν ακόμη και μέσα από το χρυσό, το ασήμι, τους πολύτιμους
λίθους και τα σμάλτα.
Πέμπτη 26 Φεβρουαρίου 2004
To κόσμημα στην Ελλάδα και τη Δύση από το 15ο έως τον 20ό αιώνα
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΡΙΩΡΗΣ
Στα Μεταβυζαντινά και Νεότερα χρόνια, σε Ανατολή και Δύση, αναπτύσσονται
νέες τεχνικές, οι οποίες σε συνδυασμό με την αφειδή χρήση πλήθους
υλικών οδήγησαν στην παραγωγή πρωτότυπων και περίτεχνων κοσμημάτων,
ανάλογων με τα καλλιτεχνικά ρεύματα και τις επιδράσεις που δεχόταν
ο τόπος παραγωγής τους. Η εντονότερη επικοινωνία των λαών, οι αυξανόμενες
εμπορικές δραστηριότητες, αλλά και η ευκολότερη ανταλλαγή πολιτιστικών
απόψεων και καλλιτεχνικών εκφράσεων, αποτέλεσαν τους παράγοντες
εκείνους που υπαγόρευσαν τη δραματική ανάπτυξη της κοσμηματοποιίας
κατά τους τελευταίους αιώνες.
2. Νεοελληνική ζωγραφική
Πέμπτη 4, 11, 18 Μαρτίου και 1, 22 Απριλίου 2004
ΖΕΤΑ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ
H ενότητα της νεοελληνικής ζωγραφικής αποτελείται από πέντε μαθήματα,
που σκοπό έχουν να παρουσιάσουν συνοπτικά την ιστορία της ζωγραφικής
και τους δημιουργούς που σημάδεψαν με τα έργα τους την ελληνική
τέχνη. Aπό τη γέννηση της νεοελληνικής ζωγραφικής κατά το 19ο έως
τις καλλιτεχνικές κατακτήσεις του 20ού αιώνα θα παρακολουθήσουμε
τους Έλληνες ζωγράφους στην προσπάθειά τους να εκφράσουν τις προσωπικές
τους αναζητήσεις, τις αισθητικές αντιλήψεις της κοινωνίας, τις τάσεις
της ευρωπαϊκής τέχνης και τους τύπους της ελληνικής παράδοσης μέσα
από το μαγικό κόσμο των χρωμάτων και του σχεδίου. Στο πλαίσιο των
μαθημάτων προβλέπεται επίσης επίσκεψη στην Eθνική Πινακοθήκη.
3. Η πόλη από την Αρχαιότητα στο Βυζάντιο
Πέμπτη 29 Απριλίου 2004
Η "πόλις" στην Αρχαιότητα
Δρ. ΘΑΝΟΣ ΣΙΔΕΡΗΣ
Στη συνοπτική παρουσίαση της αρχαίας ελληνικής πόλης θα αναφερθούμε
σε δύο άξονες: τις χωρικές και τοπογραφικές παραμέτρους που συνδέονται
με τη γέννηση του θεσμού και τη χωροταξική οργάνωση της πόλης με
χαρακτηριστικά παραδείγματα ανά εποχή (Αρχαϊκή, Κλασική, Ελληνιστική
και Ρωμαϊκή). Στο πρώτο μέρος θα εξεταστούν θέματα οικονομίας, λατρείας,
ασφάλειας και κοινωνικής διαστρωμάτωσης, ενώ στο δεύτερο οι τόποι
του ιδιωτικού και δημόσιου βίου, οι θεσμοί και οι λειτουργικές ανάγκες
τους στο χώρο.
Πέμπτη 6 Μαΐου 2004
Η βυζαντινή πόλη
ΓΚΕΝΤΣΟ ΜΠΑΝΕΒ
Στη συνέχεια του προηγούμενου μαθήματος θα σκιαγραφηθούν τα βασικά
χαρακτηριστικά της βυζαντινής πόλης. Η περιήγηση στις βυζαντινές
πόλεις θα ξεκινήσει από την Κωνσταντινούπολη και θα κατευθυνθεί
στον ελλαδικό κυρίως χώρο: Θεσσαλονίκη, Καστοριά, Αθήνα και Μυστράς.
Θα τεθούν υπό εξέταση ζητήματα όπως: η μετάβαση από την αρχαία στη
βυζαντινή πόλη, ο ρόλος και η εξέλιξη της βυζαντινής πόλης, οι σχέσεις
πόλης-υπαίθρου, η πόλη και οι πολίτες της - κοινωνικές παράμετροι,
ο θρησκευτικός συμβολισμός της βυζαντινής πόλης, η οργάνωση της
πόλης και τα μνημεία κ.ά. Επιπλέον, βάσει των σωζόμενων στοιχείων,
θα γίνει προσπάθεια «αποκατάστασης» της πόλης των Αθηνών κατά τη
Βυζαντινή περίοδο.
4. Ιστορία του Κινηματογράφου
Πέμπτη 13, 20, 27 Μαΐου και 3 Ιουνίου 2004
ΣΠΥΡΟΣ ΤΣΙΦΤΣΗΣ
Μετά από μια σύντομη εισαγωγή στην ιστορία του κινηματογράφου,
στην οποία θα εξεταστούν παράλληλα η σχέση του κινηματογράφου με
τις άλλες τέχνες -εικαστικά, λογοτεχνία, θέατρο, μουσική-, αλλά
και οι έννοιες της κινηματογραφικής γλώσσας και των κινηματογραφικών
εργαλείων, θα ασχοληθούμε με τα κινηματογραφικά είδη, τους κυριότερους
εκπροσώπους τους και τις αφηγηματικές τεχνικές που χρησιμοποιούνται
στο σινεμά. Θα μιλήσουμε επίσης για το ντοκιμαντέρ, την ιστορία,
τα είδη και τους εκπροσώπους του και τέλος θα βρεθούμε πίσω από
την κάμερα για να γνωρίσουμε όλα τα στάδια κατασκευής μιας ταινίας:
από τη συγγραφή του σεναρίου μέχρι την έξοδό της στις κινηματογραφικές
αίθουσες.
|
